میزان شیوع افسردگی و تأثیر شناخت درمانی گروهی بر کاهش آن در بین دانش‌آموزان

مقدمه: افسردگی اختلالی است که سال‌هاست توجه بهداشت‌کاران روانی را به خود جلب کرده است. میزان افسردگی به قدری نگران کننده است که آن را سرماخوردگی اختلال‌های روانی نامیده‌اند. روش: تعداد 457 نفر از دانش‌آموزان دبیرستان‌ها، هنرستان‌ها و مراکز پیش‌دانشگاهی قرچک به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شدند. سپس از پرسشنامه بک‌ برای سنجش افسردگی استفاده گردید. در مرحله دوم 36 نفر از دانش‌آموزانی که علائم افسردگی متوسط و وخیم را بروز داده بودند به صورت تصادفی انتخاب شدند و بعد از همتاسازی آنها از نظر سن، رشته و پایه تحصیلی، وضعیت درسی (معدل نیم‌سال اول) و نمره‌های افسردگی بک، به صورت کاملا تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایشی قرار گرفتند، پس از همتاسازی دو گروه 8  نفری تشکیل شد.  گروه کنترل در لیست انتظار برای درمان قرار گرفت و گروه آزمایش در معرض 10 جلسه شناخت‌درمانی گروهی به روش الیس قرار گرفتند. از هر دو گروه پیش‌آزمون و پس‌آزمون افسردگی بک و باورهای غیر منطقی جونز گرفته شد. پس از محاسبه تفاوت نمره‌های پس‌آزمون و پیش‌آزمون در گروه کنترل و آزمایش بوسیله آزمون t همبسته تفاوت‌های بین گروهی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: در مرحله اول 97/36 درصد دانش‌آموزان فاقد افسردگی، 23/35  درصد دارای افسردگی خفیف، و 35/20 درصد مبتلا به افسردگی وخیم بودند. در مرحله دوم باورهای غیر منطقی گروه شناخت درمانی به گونه معنی‌داری کاهش یافت. بررسی نمره‌های افسردگی نشان داد که نمره افسردگی دانش‌آموزان گروه آزمایشی نیز کاهش یافته است. به طور کلی یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شناخت درمانی گروهی به طور هم‌زمان موجب کاهش باورهای غیرمنطقی و افسردگی دانش‌آموزان شده هست. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش می‌توان گفت که استفاده از سبک عقلانی عاطفی و شناخت درمانی، در درمان افسردگی نوجوانان مؤثر است و روان‌شناسان، روان‌پزشکان و مشاوران می‌توانند این شیوه درمانی را به کار ببرند.